Kaygı Bozuklukları

Kaygı çok normal bir duygudur. Günlük yaşam içerisinde iş, aile, sağlık, para vb. birçok konuda kaygılanabiliriz. Bu kaygı baş edilebilir düzeyde olduğu sürece bir problem değildir. Ancak kaygının yoğunluğu ve şiddeti arttıkça problem haline gelmeye başlar. Sıkıntı, bunaltı, endişe, korkuya benzer bir duygu… Anksiyete(kaygı) yaşayan kişi bu durumu “kötü bir şey olacakmış hissi”, “rahatsız edici bir endişe hali” ya da “nedensiz bir korku” diye ifade eder. Genelde kaygılı kişi; çevresindeki kişiler tarafından “vesveseli”, “fazla endişeli” “kuruntulu” olarak tanımlanır.

Aşırı tepkide bulunma, titreme, nefes alıp vermede düzensizlik, gerginlik, sıkıntı, daralma, kalp çarpıntısı, sürekli yorgunluk, ağrılar, boyun kaslarının gergin olması, terleme, nefes darlığı, mide ağrısı, somatik (bedensel) belirtiler …

Hissedilen kaygı kişinin günlük yaşamını olumsuz yönde etkiliyorsa,
Olağan yaşam etkinliklerini sürdürmesini engelliyorsa,
Kişiler arası ilişkilerinde zorluk yaşıyorsa,
Sık sık endişe, sıkıntı hali içerisinde ise,
Kontrol edemiyor ve başa çıkamıyorsa,
En az 6 aydır bu durumu yaşıyorsa kaygı bozukluğundan söz edilebilir.
Yüksek seviyede hissedilen kaygı kişinin işlevselliğini bozar. Kaygı bozuklukları kadınlarda erkeklere oranla iki kat daha fazla görülür.

Tekrarlayıcı, ısrarlı, sürekli bir biçimde baş gösteren bedensel belirtilerin eşlik ettiği nedensiz bir tedirginlik ve korku halidir.

– Korkunun kaynağını biliriz, kaygının kaynağı ise belirsizdir. Örneğin “Ben böcekten korkarım” Kaynağı belli olan bir korkudan söz edilir.
– Korku daha kısa sürelidir, kaygı ise uzun süre devam eder sürekli hale gelir.
– Korku söz konusu olduğunda savaş ya da kaç tepkisi veririz. Bütün baş etme mekanizmalarımızla durumun üstesinden gelmeye çalışırız veya uzaklaşırız. Kaygı da ise baş etme mekanizmalarımız küçük tehdit ise büyük gelir.

Kişilik özellikleri, stres verici olaylar, travmatik yaşantılar, genetik faktörler, olumsuz yaşantılar en bilindik nedenleri olarak kabul edilir.

• En az altı aylık bir sürenin çoğu gününde birtakım olaylar ya da etkinliklerle (işte ya da okulda başarı gösterebilme gibi) ilgili olarak, aşırı bir kaygı ve kuruntu (kaygılı beklenti) vardır.
• Kişi, kuruntularını denetim altına almakta güçlük çeker.
• Bu kaygı ve kuruntuya aşağıdaki altı belirtiden üçü (ya da daha çoğu) eşlik eder. Çocuklarda bir belirtinin olması yeterlidir.
1. Dinginleşememe (huzursuzluk) ya da gergin ya da sürekli diken üzerinde olma.
2. Kolay yorulma.
3. Odaklanmada güçlük çekme ya da zihin boşalması.
4. Kolay kızma.
5. Kas gerginliği.
6. Uyku bozukluğu (uykuya dalmakta ya da uykuyu sürdürmekte güçlük çekme ya da dinlendirmeyen, doyurucu olmayan bir uyku uyuma).
• Kaygı, kuruntu ya da bedensel belirtiler, klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya ya da toplumsal, işle ilgili alanlarda ya da önemli diğer işlevsellik alanlarında işlevsellikte düşmeye neden olur.
• Bu bozukluk, bir maddenin kötüye kullanılabilen bir madde bir ilaç ya da başka bir sağlık durumunun (örn. hipertiroidi) fizyoloji ile ilgili etkilerine bağlanamaz.
• Bu bozukluk başka bir ruhsal bozuklukla daha iyi açıklanamaz.

Kişiler genelde kaygı bozukluğunun fiziksel belirtilerinden şikayet ederek baş ağrısı, yorgunluk, mide ağrısı vb. hastanede farklı branşlarda doktorlara başvururlar. Öncelikle yaşanılan fiziksel belirtilere gerçekten bedensel bir rahatsızlığın sebep olup olmadığı anlaşılmalıdır. Kaygı bozuklukları tedavisinde ilaç, psikoterapi, gevşeme teknikleri uygulamaları kullanılır. Bir kişi için uygun olan tedavi başka bir kişi için uygun olmayabilir. En çok tercih edilen, etkili olduğu bilinen psikoterapi yöntemi Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) dir. Bilişsel Davranışçı Terapide kişinin işlevsel olmayan (mantıksız) düşünceleri işlevsel (mantıklı) olan düşüncelerle değiştirmek hedeflenir. Yeniden yapılandırma yapılır. Danışanların sağlıksız davranışlara yol açan mantık dışı inançlarını keşfetmesi sağlanır. Düşünce ve davranışlardaki değişime odaklanılarak çalışılır. Baş etme becerisi kazandıracak bilişsel, duygusal ve davranışsal yöntemler kullanılır.

Kaygı bozuklukları ciddi problemlere yol açabilmektedir. Yaşadığınız kaygıların işlevselliğinizi bozduğunu, günlük yaşamınızı olumsuz yönde etkilediğini düşünüyorsanız uzmana başvurunuz.

“Kendini Test Et” kısmında yer alan Beck Anksiyete Ölçeğini çözerek kaygı düzeyiniz ile ilgili fikir edinebilirsiniz.

Hemen Randevu Oluşturun